Misja
Polski Teatr Historii jest ambasadorem nowoczesnej ewangelizacji, dotykając serc ludzi w całym kraju profesjonalnymi spektaklami muzycznymi o charakterze religijnym. Nasze działania, łączące tradycję z innowacją, mają na celu promowanie wartości chrześcijańskich i głębsze doświadczenie wiary. Inspirujemy się słowami Apostoła Pawła: „Nie wstydź się więc świadectwa o naszym Panu” [2 Tm 1,8].
Dążymy do bycia zwiastunami Dobrej Nowiny, będąc narzędziem w rękach Boga, by przekazać Jego miłość i nadzieję każdemu sercu.
Wizja
Dążymy do tego, aby Polski Teatr Historii stał się kluczem do pobudzenia życia duchowego społeczności lokalnych. Wierzymy głęboko, że poprzez sztukę możemy dotykać dusz i serc ludzi, prowadząc ich bliżej Jezusa i umożliwiając głębsze doświadczenie wiary. Nasza wizja to bycie mostem, który łączy bogatą tradycję z nowoczesnymi formami przekazu, dostarczając przesłanie ewangelizacyjne w przystępnej, porywającej i uniwersalnej formie, przemawiającej do ludzi w każdym wieku.
Historia
W 2013 roku narodził się wyjątkowy projekt artystyczny – Polski Teatr Historii. Choć na początku znany jako Teatr Prowincja, szybko zyskał rozpoznawalność dzięki swojemu nietypowemu charakterowi. Zamiast podążać za współczesnymi trendami, twórcy postanowili powrócić do korzeni i stworzyć teatr nomadyczny, który byłby w pełni otwarty na interakcję z widzem.
Zamiast tradycyjnych scen, dekoracji i strojów, teatr postawił na bezpośredni kontakt z odbiorcą. W erze cyfrowej, gdzie multimedia dominują nasze życie, Polski Teatr Historii zachęca do refleksji, spowolnienia i zwrócenia uwagi na uniwersalne wartości. Jego misją jest dotarcie tam, gdzie sztuka teatralna jest rzadkością, promując jednocześnie wartości patriotyczne i edukując o historii Polski. Dewiza „Bóg, Honor, Ojczyzna” stanowi fundament działalności teatru.
Założenie teatru było odpowiedzią na potrzebę edukacji i promowania dobra w społeczeństwie. Twórcy wierzą, że poprzez sztukę można wpłynąć na pozytywną zmianę w życiu zarówno młodzieży, jak i dorosłych.
Głównymi filarami w rozwoju Polskiego Teatru Historii byli:
Sebastian Chmura
założyciel teatru i mecenas kultury, który od 2010 roku wspiera różne inicjatywy artystyczne. Jako producent spektakli, skupia się na profilaktyce młodzieżowej, ewangelizacji i edukacji przez sztukę
Jacek Sroka – Ritau
kierownik muzyczny i współzałożyciel teatru. Twórca RED NOTE, który stale współpracuje z Polskim Teatrem Historii. Skomponował, zaaranżował, napisał teksty i nagrał muzykę do czterech spektakli muzycznych których spektrum stylistyczne rozciąga się od musicalu po widowiska muzyczne z orkiestrą
Sebastian Dylnicki
dyrektor artystyczny,
od początku istnienia teatru
Uczyń mnie drzewem
Już od pierwszego wystawionego przedstawienia w 2013 roku można zauważyć główną cechę, którą jest charakter religijny. Teatr w swojej pierwszej premierze sięgnął po stylistykę moralitetu. W spektaklu Uczyń mnie drzewem wykorzystano przewodni motyw psychomachii, czyli walki dobra ze złem, obrazując alegorie cnót i przywar.
Głównym celem spektaklu jest głoszenie orędzia chrześcijańskiego, jakim jest kerygmat. Spektakl dedykowany młodzieży szkolnej, posługuje się prostą symboliką skodyfikowaną w warstwie kolorów, tj. biel, czerń oraz szarość.
Młody człowiek określony jako Szary znajduje się w momencie, gdy wkracza w dorosłość i na swojej drodze spotyka Czarnego oraz Białego. Dwie przeciwstawne sobie postawy poprzez werbalne środki komunikacji oddziałują na zachowanie i podejmowane wybory przez protagonistę. Każda ze scen służy ukazaniu widzom problemów, z jakimi spotyka się dorastająca młodzież.
Santo Subito
W 2014 roku na afiszu pojawiają się dwa nowe spektakle produkcji teatru. Pierwszym z nich jest muzyczne przedstawienie Santo Subito zrealizowane w hołdzie świętemu Janowi Pawłowi II. Premiera spektaklu przypadła na moment kanonizacji Papieża – Polaka, wpisując się w cykl wydarzeń i uroczystości kościelnych. Najważniejszym elementem składowym produkcji jest muzyka. Epickie, wzruszające kompozycje, znakomite aranżacje sprawiają, że Santo Subito na długo pozostaje w pamięci. Scenariusz jest kompilacją cytatów Papieża – Polaka oraz wspomnień innych osób, a narracje spektaklu prowadzą trzy anioły: Rafał, Michalina oraz Gabriela, które towarzyszyły Karolowi Wojtyle od narodzin po kres jego ziemskiej wędrówki.
Dialogi w spektaklu służą przypomnieniu wydarzeń związanych z Papieżem oraz ukazują jego drogę do świętości. Historia Karola Wojtyły przedstawiona jest w formie wspomnień Aniołów, które dzielą się swoimi refleksjami. Przedstawienia w większości prezentowane są w przestrzeni kościelnej. Elementy zawarte w spektaklu prowokują do współuczestnictwa i stworzenia wspólnoty modlitewnej. W ten sposób „przedstawienie wydarza się poprzez cielesną współobecność „aktorów i „widzów” oraz dzięki niej” [1]. Istotną różnicą w porównaniu z Uczyń mnie drzewem, które dedykowane było młodzieży szkolnej, jest hagiograficzny charakter spektaklu oraz przeznaczenie dla szerszego spectrum odbiorców.
[1] E. Fischer – Lichte, Teatr i Teatrologia. Podstawowe pytania, op. cit., s. 38.
W kontekście pozostałych pozycji repertuarowych interesujący jest fakt sięgnięcia przez twórców teatru po klasykę gatunku: Zemstę Aleksandra Fredry. Adaptacja teatralna nawiązuje do filmu Sami swoi, gdzie Cześnik i Rejent niczym Kargul i Pawlak złapią za siekiery i to bynajmniej nie tylko po to, by rąbać drwa. Charakterna, żywiołowa i pełna zawirowań historia, pod tytułem: Zemsta – prawdziwa historia miała swoją premierę na Zamku w Ogrodzieńcu w 2014 roku.
Z początkiem roku 2015 repertuar powiększył się o bajkę muzyczną dla najmłodszych Czerwony Kapturek. To klasyczna bajka o małej dziewczynce, która, przemierzając las w drodze do chorej babci, spotyka przebiegłego wilka przebranego za markiza De’Volay. W interaktywnym przedstawieniu dzieci aktywnie uczestniczą w przygodach bohaterów, ucząc się przy tym ważnych wartości, takich jak nieufność do obcych i znaczenie słuchania rad rodziców.
Katyń – …w tył głowy
Następnie w Operze Śląskiej w Bytomiu odbyła się premiera dokumentu teatralnego Katyń…w tył głowy. Pracą nad materiałem źródłowym do scenariusza oraz opracowaniem muzycznym zajął się Maciej Wojtas. Spektakl został zrealizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Rodzina Katyńska w Katowicach oraz Górnośląskim Instytutem Kultury i Sztuki w celu upamiętnienia 75. rocznicy zbrodni katyńskiej.
Scenariusz w 80% oparty jest na autentycznych zapiskach z pamiętnika Henryka Gorzechowskiego – ocalałego jeńca wojennego. Główną postacią jest studentka – Natasza, nie reprezentująca sobą żadnych postaw patriotycznych. Podczas spektaklu zmienia się i doznaje szoku. Uświadamia sobie ogrom zła, jakiego dokonano w 1940 roku i dowiaduje się, jak łatwo można manipulować ludźmi. W spektaklu przenikają się na przemian dwa światy: tragiczne czasy II wojny światowej i pozornie spokojne momenty współczesności, tworząc tym samym nietypową fabułę, pełną zaskakujących zwrotów akcji i ponadczasowej, szorstkiej prawdy na temat deprawującej siły władzy.
Ogromnym atutem sztuki Katyń – …w tył głowy jest wyjątkowa, niezwykle przemyślana oprawa muzyczna. Sprawia, że widowisko staje się przeżyciem, które na długo zostanie w pamięci.
W tym samym roku teatr włączył do swojego repertuaru koncert Cuda Maryjne. Z racji swojego charakteru najistotniejszym elementem w tej produkcji jest autorska muzyka skomponowana przez Krzysztofa Dereszyńskiego oraz znane pieśni religijne. Koncert został oparty o „historie udokumentowanych cudów, które miały miejsce dzięki wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny”. Jasnogórskie archiwalia stały się pretekstem, by ex professo przypomnieć historię łask spływających na zwracających się ku Matce Bożej.
Ostatnią premierą w roku kalendarzowym była następna bajka Pagonek i Gusia – najpiękniejsze miejsce na Ziemi. Dialogi, piosenki oraz muzyka ilustracyjna tworzą barwny świat historii dwóch sympatycznych misiów, którzy poszukują najpiękniejszego miejsca na Ziemi. Poprzez wspólną zabawę Pagonek, Gusia oraz młodzi widzowie pokonują nowe trudności na drodze do swojego celu. Scenarzystą bajki jest Maciej Wojtas, który w ramach opowiadanej historii przedstawił również legendę o Skarbniku. Przedstawienie niesie za sobą wiele pouczających treści i ostrzeżeń dla najmłodszych na temat bezpieczeństwa. Dialogi w spektaklu odnoszą się do wartości chrześcijańskich tj. miłości i szacunek do drugiego człowieka, ale zawierają też praktyczne pouczenia: najmłodszy widz poprzez wspólną zabawę może nauczyć się alarmowych numerów telefonów oraz jak bezpiecznie przechodzić przez jezdnię. Historia Pagonka i Gusi to zainscenizowane słuchowisko muzyczne oparte o pantomimę.
W 2016 roku Polski Teatr Historii przygotował dwie premiery. Na scenie Klubu Dowództwa Garnizonu w Warszawie miała miejsce muzyczna opowieść o najważniejszych wydarzeniach z naszego Narodu pod tytułem Chrzest 966. Źródło. To koncert przygotowany z orkiestrą, który nawiązywał do uroczystości kościelno – państwowych, związanych z obchodami 1050 lat Chrztu Polski. Narratorzy przedstawienia poprzez nauczania Stefana Wyszyńskiego opowiadają historię Polski od Chrztu za Mieszka I po czasy współczesne. Centralne miejsce na scenie zajmuje krzyż, do którego odnoszą się aktorzy, jako symbolu pojawienia się chrześcijaństwa na ziemiach naszego kraju. Przestrzeń sceniczna dopełniona jest projekcjami wyświetlanymi na ekranie, które wzbogacają warstwę wizualną i są ilustracją do opisywanych wydarzeń.
Koncert prezentowany jest w ośrodkach kultury oraz kościołach, gdzie projekcje stają się częścią dekorującą przestrzeń sacrum, która każdorazowo jest dopasowywana do architektury. Warstwa muzyczna to autorskie kompozycje Jacka Sroki – Ritau i zaaranżowane na orkiestrę przez Adama Mazonia. W utworach pojawiają się znane motywy i cytaty muzyczne pieśni religijnych, które nawiązują do opowiadanych wydarzeń. Wszystkie kompozycje stylistycznie wiążą się z konkretnym okresem. Istotnie w utworach najważniejszym składnikiem jest tekst, który odnosi się do przedstawianego świata i niesie ze sobą wartości ewangelizacyjne. Wydźwięk przedstawienia czytelnie odnosi się do nauczania Kościoła katolickiego. Ostatni utwór w koncercie nosi znamiona Uwielbienia dziękczynnego, podsumowując historię naszego kraju, dziękując za opatrzność Bożą i wszelkie błogosławieństwa.
Drugą realizacją była premiera spektaklu muzycznego Popiełuszko – Apostoł Odwagi do muzyki i scenariusza Jacka Sroki – Ritau, który został zaprezentowany szerszej publiczności w ramach Krośnieńskich Spotkań Teatralnych.
Paraklet
W 2019 roku na afiszu pojawił się spektakl muzyczny Paraklet o Duchu Świętym. Wykorzystana tu została konwencja teatru w teatrze: Anioły przygotowują koncert na chwałę Ducha Świętego i rozprawiają nad scenariuszem oraz warstwą muzyczną.
Rafał, Michalina i Gabriela niejednokrotnie zwracają się bezpośrednio do odbiorców, łamiąc „czwartą ścianę” i wchodzą w przestrzeń widzów.
W trakcie przedstawienia podają dłoń na znak pokoju oraz włączają odbiorców do wspólnego śpiewania i działań wręczając im flagi do uwielbienia.
Wytworzona sytuacja w spektaklu muzycznym Paraklet przypomina procesję teofaryczną, która jest zdolna wprowadzić widzów w relację z Bogiem, a jej celem jest publiczna modlitwa z wykorzystaniem flag.
Apostoł Nadziei
W 2019 roku Teatr gościł na scenie Opery Śląskiej w Bytomiu, gdzie miała miejsce premiera spektaklu muzycznego „Apostoł Nadziei”. Przedstawienie to jest wznowieniem spektaklu o księdzu Jerzym Popiełuszce, jednak w nowym scenariuszu i reżyserii. Forma teatralna, oscylująca na pograniczu musicalu i dramatu, pozwala widzowi prześledzić życiową drogę tej niezwykłej postaci. Zobaczymy tłumy wiernych, podążających za Bogiem, przeciwstawionych oddziałom ZOMO. Przez cały czas trwania spektaklu dobro triumfuje nad złem. Ksiądz Jerzy, wspierany przez symboliczną postać Matki – Ojczyzny, dokonuje wielu heroicznych czynów. Na nowo przeżyjemy mszę za Ojczyznę i towarzyszyć będziemy księdzu Jerzemu na jego ostatniej drodze. Śmierć błogosławionego kapłana przez cały spektakl jest planowana przez postać Komunisty, wykonującego polecenia swego mocodawcy.
Imię wolności
Muzyczna opowieść o źródłach i poszukiwaniach wolności, który został przygotowany z okazji beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego.
Autorski scenariusz oraz własne kompozycje muzyczne wzbogacone są o cytaty Prymasa Tysiąclecia. Narracja zaczyna się wraz z Chrztem Polski i tak przez ważne wydarzenia historyczne (tj. Powstania, Odzyskanie Niepodległości) oraz osobiste doświadczenia docieramy do czasów współczesnych.
Każda scena to swoiste poszukiwania tropów Wolności w historii, w wydarzeniach, postaciach i zachowaniach, aż do finału odkrycia Imienia. Koncert „Imię Wolności” to widowisko teatralne, ewangelizacja oraz Uwielbienie flagami.
Projekt Barnaba
W ramach działalności scenicznej teatru powstał projekt, który skupia się na ewangelizacji przez słowo i muzykę.